Консультация-Татарстан Республикасы территориясендә метеорологик күренешләрнең интенсивлыгы турында кисәтү

Хөрмәтле гражданнар! «Татарстан Республикасы Гидрометеорология һәм әйләнә-тирә мохит мониторингы идарәсе» фдбудан:

Консультация-метеорологик күренешләрнең интенсивлыгы турында кисәтү 

21 сәгатьтән. 14 гыйнвардан 18 сәгатькә кадәр. 15 гыйнвар, 2024

15 гыйнварда Татарстан Республикасы территориясендә урыннарда:

- төнлә, иртән һава температурасы -25кә кадәр төшә;

иртән, көндез көчле җил 17-22 м/с; күрү мөмкинлеге 1-2 км кадәр начарланган буран (Казан шәһәрендә буран; җил 17 м/с кадәр).

Россия гадәттән тыш хәлләр министрлыгының Татарстан Республикасы буенча Баш идарәсе: 

Буран җил белән карны җир өстендәге һава катламына күчерү.

Җир асты, түбәнге һәм гомуми буранны аерып күрсәтәләр. Җир астында һәм Түбән буран вакытында элек төшкән кар яңадан бүленә, гомуми буран вакытында, яңадан бүлү белән бергә, болытлардан кар төшә.

Көчле буран вакытында ничек эшләргә

Бары тик аерым очракларда гына биналардан чыгыгыз. Ялгызы гына чыгу тыела. Гаилә әгъзаларына яки күршеләргә кая баруыгызны һәм кайчан кайтуыгызны хәбәр итегез. Автомобильдә зур юллар һәм шоссе буенча гына хәрәкәт итәргә мөмкин. Машинадан чыкканда, аннан читкә китмәгез. Юлда туктагач, сигналны өзлексез кычкырып җибәрегез, капотны күтәрегез яки якты тукыманы антеннага асып куегыз, машинада ярдәм көтегез. Шул ук вакытта моторны вентиляцияне тәэмин итү һәм углерод газы белән агулануны булдырмау өчен пыяланы ачып калдырырга мөмкин. Әгәр дә сез торак пункттан читтә җәяү йөргәндә ориентацияне югалтсагыз, беренче йортка керегез, кайда икәнегезне ачыклагыз һәм, мөмкин булса, буран беткәнче көтегез. Әгәр дә сез көчегездән китсәгез, сыену урыны эзләгез һәм анда калыгыз. Сезгә таныш булмаган кешеләр белән аралашканда игътибарлы һәм сак булыгыз, чөнки табигать афәтләре вакытында автомобиль, фатир һәм хезмәт урыннарыннан урлаулар саны кискен арта.

Әгәр дә сез көчле кертүләр шартларында бүлмәдә бикләнгән булсагыз, сак кына, паникасыз, кертүләрдән үзегез чыгу мөмкинлеге юкмы икәнен ачыклагыз (булган инструментны һәм кулдан килгән чараларны кулланып). ГО һәм гадәттән тыш хәлләр эшләре идарәсенә яки торак пункт администрациясенә заносларның характеры һәм аларны мөстәкыйль рәвештә сүтү мөмкинлеге турында хәбәр итегез. Әгәр дә кар өемнәрен үзегез сүтеп булмый икән, коткару подразделениеләре белән элемтә урнаштырырга тырышыгыз. Радиотапшыру кабул итүчене (телевизор) кабызыгыз һәм җирле хакимият күрсәтмәләрен үтәгез. Җылылыкны саклау һәм азык-төлек запасларын экономияләү өчен чаралар күрегез.

Машина йөртүчеләргә, бигрәк тә ерак араларга сәяхәт итәргә ниятләүчеләргә, үз автомобильләренең техник торышына аерым игътибар бирергә кирәк. Киләсе тәүлек өчен һава торышын ачыклагыз - сәяхәт вакытына карап ике. Елның салкын вакытында озак күченгәнче, машинаның җылылык изоляциясе турында алдан кайгыртыгыз. Сәяхәт алдыннан двигатель һәм батарея эшен тикшерегез, ягулык туплагыз, Яхшы антифриз салыгыз. Тикшерелмәгән автозаправка станцияләрендә ягулык салу мөһим, чөнки сыйфатсыз ягулык явыз шаярту уйный ала. Алдан җылы әйберләр һәм продуктлар тупларга кирәк, кәрәзле телефон зарядлагычын онытмагыз.

Насос, тарту кабель, баллон ачкычы һәм Джек барлыгын тикшерегез

Китәр алдыннан насос, тарту троллейбусы, баллон ачкычы һәм Джек барлыгын тикшерегез. Багажникка һәм «яндыру»өчен чыбыклар комплектына ташларга кирәк. Әгәр чаралар компакт литий батареясы нигезендә эшләтеп җибәрү — зарядлау җайланмасы булу яхшы.

Авария комплекты

Авария комплектында: кәрәзле телефонга зарядлау җайланмасы һәм запас аккумулятор, җылы кием һәм юрганнар, алгы пыяладан кар һәм бозны бетерү өчен щетка, кирәк булганда тәгәрмәчләрне кардан азат итү өчен кечкенә көрәк; кул фонаре һәм аңа батареялар комплекты, даруханә, ризык һәм эчемлек, балта һәм җыештырылган пила, «коры ягулык» пакеты, зажигалка, мини-мич һәм Казан.

Төгәлләнгән юл маршрутын һәм якынча килү вакытын хәбәр итегез

Сәяхәт алдыннан гаилә әгъзаларына, күршеләренә, дусларына төгәлләнгән маршрут һәм якынча кайту вакыты турында хәбәр итәргә кирәк. Әгәр юлда бәла килеп чыкса, заманча элемтә чараларыннан файдаланырга кирәк – бу коткару подразделениеләренең реакция вакытын шактый тизләтәчәк. Коткаручыларга мөрәҗәгать иткәндә кайда булуын, җирлекнең аерым билгеләрен, машинадагы кешеләрнең санын, яшен, авырулар, балалар бармы-юкмы икәнен күрсәтергә кирәк, үзләренең һәм якыннарының контакт телефоннарын хәбәр итәргә кирәк. Батарея зарядын экономияләү өчен чаралар күрергә.

Әгәр дә юл ватылса

Машина алдында һәм аның артында кисәтүче билгеләр куегыз, Бу киселгән агач яки аерылып торган әйберләр булырга мөмкин. Әгәр машина эшли икән, вентиляцияне тәэмин итү һәм углерод газы белән агулануны булдырмау өчен пыяланы ачарга кирәк. Машинаны озак тукталыш яки төн кунарга җилгә каршы куярга кирәк, шуңа күрә газ кабинаның һәм салонның ачык тәрәзәләренә эләкми. Үз иминлегең өчен шулай ук вакыт-вакыт җил юнәлешен тикшерергә кирәк. Шулай ук, төтен торбасының боз белән капланмавын һәм аның кар белән капланмавын күзәтү дә мөһим. Әгәр машина ватылган икән, курыкмагыз, ашыгыч оператив хезмәтләрнең бердәм номерын 101 языгыз, үз проблемагыз турында хәбәр итегез һәм урыныгызның координаталарын тапшырыгыз. Җылылыкны саклау һәм булган азык-төлек запасларын экономияләү өчен чаралар күрегез. Утын тупларга тырышыгыз, алар булмаса, янучан Материалларны яндырырга мөмкин - алар гадәттә шактый күп була.

Салкыннан һәм туңудан саклану өчен, урамга чыкмаска, балалар, Йорт хайваннары урамда озак вакыт булудан качарга һәм Ерак сәяхәтләрдән тыелырга кирәкми.

Туңу куркынычының төп факторлары булып: тыгыз һәм дымлы кием һәм аяк киеме, кан тамырлары белән проблемалар, алкоголь исереклеге, шулай ук хәлсезлек һәм артык арыганлык тора. Салкыннан саклану өчен катламлы киенегез – һава катламнары җылылыкны саклый, җылы инсоллар һәм йон носки киегез – алар дымны сеңдерәләр, аякларын коры калдыралар, җылы варежкалар, баш киеме һәм шарфсыз салкынга чыкмагыз; даими актив хәрәкәт кирәк.

Көчле салкыннарда ерак йөрмәү һәм сәяхәт итмәү яхшырак. Автомобиль механизмнарында юл-транспорт һәлакәтләре һәм кинәт килеп чыккан хаталар куркынычы кискен арта. Машина йөртүчеләргә дә үз куркынычсызлыкларын истә тотарга кирәк-сезон буенча киенергә, җылы кием һәм аяк киеме турында онытмаска, кайнар чәй запасы булырга, мөмкин кадәр ягулык запасы булырга тиеш.

Автомобильдә начар күрү шартларында хәрәкәт иткәндә артык үзгәртеп корулардан, узып китүләрдән, алданудан баш тартырга кирәк.

Кинәт тормозлаудан сакланырга кирәк: туктау кирәк булганда тизлекне җайлы киметергә кирәк. Тормоз педаленә берничә тапкыр басыгыз, шуның белән артыгызда хәрәкәт итүче машина йөртүчеләрне кисәтүче сигнал бирегез.

Мөмкин булса, сәяхәтләрдән сакланыгыз, табигатьтә озак йөрүдән баш тартыгыз.

Туңганда беренче ярдәм:

Әгәр дә ул салкын булса-тиешенчә җылыныгыз, җылы бүлмәдә берничә сәгать утырыгыз, ашагыз. Әгәр дә туңу булса, шунда ук табибка мөрәҗәгать итегез. Әгәр дә медицина ярдәме булмаса, өстән яки тирән туңу белән нәрсә эшләргә?

- Зыян күрүчене киендерегез. Дымлы киемегезне алыгыз һәм аны җылы таблицаларга һәм одеялларга төрегез. Зыян күргән тән өлешләренә кагылмаска!

- Җылы суда җылыт. Су температурасы 40-42 0С. әгәр термометр булмаса, кулыгызны терсәккә суга батырыгыз. Кайнар булмаса, температура дөрес. Туңдырылган урынны суга батырыгыз һәм тире алсу төскә кергәнче һәм сизгерлек кайтканчы тотыгыз. Зыян күргән участок савыт-саба диварларына кагылырга тиеш түгел. Әгәр дә йөзегез яки колакларыгыз туңса, җылы компрессларны йомшак сөлге итегез (суга батырыгыз һәм сыгыгыз).

- Киптерегез һәм төрегез. Тере порошок булгач, киптерегез һәм зарарланган урынны чиста матдә белән урыгыз. Әгәр бу аяк яки кул икән, һәр бармакны урарга яки мамык шарларны бармаклар арасында куярга кирәк, шул рәвешле, участокны киптерергә һәм инфекция зарарланган тире аша үтеп кермәскә.

- Сыеклык җитмәүне тутырыгыз. Алкогольдән башка җылы эчемлекләр. Бу нормаль тән температурасын торгызырга һәм кан әйләнешен яхшыртырга ярдәм итәчәк.

Янгын куркынычсызлыгы кагыйдәләрен истә тотыгыз һәм үтәгез:

· алкоголь эчмәгез, беркайчан да караватта тәмәке тартмагыз!

· балаларны күзәтүсез калдырмагыз, аларны янгын куркынычсызлыгы кагыйдәләренә өйрәтегез;

· беркайчан да электр чыбыкларын кулланмагыз, электр челтәрен артык йөкләмәгез, электр җылыткычларын кулланганда сак булыгыз;

· электр һәм газ приборларын караучысыз калдырмагыз.

Җил көчәйгәндә:

1. Биналардан чыгуны чикләргә, биналарда булырга киңәш итәбез. Балаларны караучысыз калдырмау мөһим.

2. Әгәр дә көчле җил Сезне урамда тапса, Без җир асты юлларында яки бина подъездларында яшеренергә киңәш итәбез. Көчле җилдән йорт диварлары янында яшеренергә кирәкми, чөнки түбәләрдән шифер һәм башка түбә материаллары төшәргә мөмкин. Бу җәмәгать транспорты тукталышларына, төзелмәгән биналарга да кагыла.

3. Урамда реклама щитларыннан, элмә такталардан, юл билгеләреннән, электр линияләреннән ерак торырга кирәк

4. Зур агачлар янында булырга ярамый, шулай ук алар янында автотранспорт куярга ярамый җил белән өзелгән сукмаклар зур куркыныч тудырырга мөмкин.

5. Көчле җил булганда электр линиясе астында тору һәм өзелгән электр чыбыкларына якынлашу куркыныч

6. Куркынычны өске кат тәрәзәләреннән төшкән ватылган пыялалар, шулай ук җил белән өзелгән түбә һәм лепня декор элементлары тудыра ала. Мондый куркыныч төзелә торган яки ремонтлана торган биналар янында арта.

7. Йортларның барлык тәрәзәләрен тыгыз итеп ябарга, балконнардан һәм лоджияләрдән тышкы якка төшәргә мөмкин булган әйберләрне алып ташларга кирәк