Татарстан Республикасы территориясендә урманнарның югары янгын куркынычын саклау турында шторм кисәтү
Хөрмәтле гражданнар! «Татарстан Республикасы Гидрометеорология һәм әйләнә-тирә мохитне күзәтү идарәсе» ФДБУНӘН Татарстан Республикасы территориясендә урманнарның югары янгын куркынычын саклау турында шторм кисәтү килде.
2022 елның 5-11 август көннәрендә Татарстан Республикасы территориясендә урыны белән урманнарның югары янгын куркынычы саклана (4 сыйныф).
Татарстан Республикасы буенча Русия ГТХМ Баш идарәсе кисәтә:
Янгынның төп билгеләре: янгын исе, төтен, кошлар, хайваннарның, бөҗәкләрнең үз-үзләрен тотышы, аларның бер якка күчүе.
Урман янгынын ничек сүндерәләр? Янгын кырыйларын яфраклы агач ботаклары белән күмеп, янгын кырыйларын көпшәк грунт белән һәм җир полосалары, ут хәрәкәте юлында киң канаулар белән ташлап, янгын сүндерергә мөмкин.
Әгәр ут торак пунктка якынлашса нишләргә? Кешеләрне, беренче чиратта балаларны, хатын-кызларны һәм картларны эвакуацияләргә кирәк. Кешеләрне утның перпендикуляр таралуына юнәлештә чыгарырга яки чыгарырга кирәк. Юллар буйлап, шулай ук елгалар һәм инешләр буенда, кайчагында Су буйлап хәрәкәт итәргә кирәк. Авыз һәм борын төтенләгәндә юеш мамык-марля бәйләвечен, сөлге, киемнең бер өлешен ябарга кирәк. Үзе белән алырга документлар, акча, бик кирәкле әйберләр. Шәхси әйберләр коткара ала бу таш корылмаларда башка горящих конструкцияләр яки гади бу чокырга, засыпанной җир.
Эвакуацияләнергә мөмкин булмаган очракта (торак пунктларда массакүләм янгыннар), загерметиклаштырылган таш биналарда, Гражданнар оборонасы сыеныр урыннарында яки зур ачык мәйданнарда, стадионнарда һ. б. урнашып, яңадан хәбәр итәргә генә кала.
Урманда янгынны ачыклап, паникага бирелмәгез. Башта хәлне тиз анализлагыз. Рельефның югары ноктасына менәргә яки югары агачка керергә, янгын учагының урнашу урынын табарга, ут таралуның юнәлешен һәм тизлеген билгеләргә, сулыкның, сазлыкның, шешәләрнең, торак пунктларның урнашуын күрергә кирәк.
Әгәр юл киселгән, укрываться нче янгын кирәк утрауларда, отмелях, сазлыкта, скальных вершинах һ. б. урыннар укрытий выбирайте ераграк агач-алар янгында, кайчан обгорают тамырлар, ала, тавышсыз егылырга. Утны якынайтканда киемегезне салыгыз, суга салыгыз, әмма камыш белән янәшә түгел. Вак-төяккә башыгыз белән йокы капчыгына борылыгыз, алдан аны һәм кием-салымны су белән юыгыз. Учакта калгач, вакыт-вакыт борылыгыз, киемнәрегезне киптерегез, йөзегезне күп катламлы бәйләвеч белән саклагыз, марлядан яхшырак, аны гел шомартып торыгыз. Учакка эләккәч, үземнән бөтен нейлон, капрон һәм башка эри торган кием-салым салыгыз, янучан һәм җиңел ялкынсынучы кирәк-яраклардан котылыгыз.
Әгәр дә сез урманда кечкенә генә янгынга юлыксагыз, аны туктатырга һәм бер үк вакытта, мөмкинлек булса, кемнедер якындагы торак пунктка яки урманчылыкка ярдәм сорап җибәрергә кирәк.
Урман янгыннары вакытында үзеңне ничек тотарга
Урманда янгын еш кына кеше гаебе белән килеп чыга – бу ут белән саксыз эш итү дә, сүнмәгән учак та, шырпы яки тәмәке ташланган шырпы да, балалар шуклыгы да. Кайчакта янгын килеп чыгу сәбәбе яшен булырга мөмкин, әмма мондый очраклар сирәк. Урманда утлы стихия белән бәрелешергә туры килсә, нәрсә белергә кирәк соң? Урман янгынына ничек юл куймаска? Янгын чыккан очракта нишләргә?
Урмандагы янгынны ничек булдырмаска
Беренчесе-ял итүгә яки походка әзерлек. Үзе белән чиләк, балта һәм көрәк алырга киңәш ителә. Бу, әлбәттә, яхшы, әгәр сез җыелдык барырга төркеме биш һәм аннан да күбрәк кеше. Әгәр поход ялгызмы? Ялгыз Турист үзен чиләкләр һәм терәкләр белән тулыландырмый. Ялгыз йөрү өчен (янгын ихтыяҗы аркасында гына түгел) складлы саперной лопатой белән чехлом һәм заточить аның крае. Шулай итеп, ул сезгә көрәк һәм балта белән дә хезмәт итәчәк.
Икенчесе-урманда учакны үрчеткәндә барлык саклык чараларын да катгый үтәргә кирәк. Гомумән, ут белән бәйле бөтен нәрсә әнә шундый чараларга карый. Учакны агач астында, бигрәк тә түбән ботаклары кечкенә биеклектә булган агач астында үстерергә ярамый. Коры үләннәр күп булган җирдә учак ясарга ярамый. Учакны алдан ук әзерләргә яки югалган Иске учакны файдаланырга тырышырга кирәк.
Стоянка вакытында
Алтын кагыйдә бер-беркайчан да учакны караучысыз калдырырга ярамый! Әзерләнгән ягулык запасы өч-биш метрда янган учак ягу. Түгел разводите бик югары учак, әгәр дә таләп итми нинди дә булса аерым кирәклеге (сигналный учак, мәсәлән). Учакның мөмкин кадәр азрак очкын бирүен, бигрәк тә җилле һава торышы вакытында күзәтегез. Җил булган очракта, ут аерганда аның көчен һәм юнәлешен исәпкә алыгыз, чөнки очкан очкыннар үлән яки агач яфраклары януга китерергә мөмкин. Тырышыгыз түгел файдаланырга сыйфатында ягулык белән коры яфраклы ботаклар (ничек яна, ничек дары), чөнки нче учак разлетаться гына түгел, очкыннар, ә тулы бер тлеющие листья. Әгәр якын урында булсагыз, сезнең өчен бик тә хәерледер.
Стоянкадан чыгып, учакны яхшылап киптерергә, су салырга һәм җир сибәргә кирәк. Агачны салдырсак, учакны агач кисәкләре белән ябыгыз. Снимаясь тулысынча, инаныгыз учагы погасала да воспламенится аша күпмедер вакыт соң сезнең карау. Үз артыгызда тәртип калдырыгыз, һәм, әйткәнчә, Хәерле юлга.
Урманда янгын белән очрашканда нәрсә эшләргә
Әгәр сез яңа янгынны тапсагыз - мәсәлән, кечкенә генә үлән палы яки кемдер ташланган учак янында ага торган урман тактасын таптыгыз, моны үзегез сүндерергә тырышыгыз. Кайчагында ялкынны су басу да җитә (дөрес, көтәргә һәм үлән яки аслык, чыннан да, тамырлары эреми, югыйсә ут янә пәйда булырга мөмкин).
Килеп туган хәлне дөрес бәяләргә тырышыгыз. Конкрет шартлардан чыгып, сез янгынны мөстәкыйль сүндерәчәксезме, әллә сезгә ярдәм кирәк булачакмы, дип хәл итегез. Үз көчегезне бәяләп бетермәгез. Әгәр сез янгынны күрсәгез, аны сүндерергә тырыштыгыз, тик берни дә чыкмады, ә ул көчлерәк яна башлады, бәла-казага эләкмәс өчен, вакытында ераграк китәргә кирәк.
Махсус хезмәтләрне тиз арада хәбәр итү мөмкинлеге оптималь булачак. Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы хезмәтләре («01» телефоны), ЕДДС («112» телефоны), егерь, лесничийлар шундый булырга мөмкин. Төркем белән барган вакытта төркем әгъзаларыннан авыр кирәк-яраклар алырга һәм аны якындагы торак пунктка яки автомобиль трассасына Посыльный сыйфатында җибәрергә кирәк. Калган төркем әгъзаларына маршруттан чыгып, янгын урынына чыгып китәргә кирәк. Түгел теряйте бер-берегезне берсе төре.
Вәзгыятьнең кинәт үзгәрүен (тизлек һәм җил юнәлешләренең үзгәрүен) исәпкә алыгыз. «Тизлектә янгын белән ярышмыйча», ягъни җилгә каршы яки җил юнәлешенә таба борылып, ут өчен ышанычлы киртәләр (минераль туфрак һәм елгаларның киң полосалары) артыннан чыгып китәргә тырышыгыз. Еш кына бердәнбер куркынычсыз зонасы булып тора выгоревшие участоклары, әгәр бу гына түгел, торфяники.
Исәпкә алыгыз, ут движется буенча җил (тиз), шулай ук аңа каршы (акрынрак), ә өскә таба склону күпкә тизрәк аска таба.
Тәүлеклек янгын режимы бар. Еш кына яну иртә белән чоңгыл кипкәннән соң башлана (иртәнге 9-10 Gorenje) һәм кичке чоңгыл төшү белән туктала (кичке 20-21 сәгать). Төнлә янгын «йоклый». Иң көчле янгын гамәлдә һәм Gorenje – 13-17 сәгатьләрдә, яңгыр явар алдыннан кич белән янгынның януы көчәя. Бик коры, эссе һава торышы булганда (5нче сыйныф) янгыннар шулай ук төнлә дә тарала, гәрчә, кагыйдә буларак, төнге вакытта бары тик түбән һәм аслык салу формасында гына бар икән.
Әгәр яну учагы кечкенә булса
Әгәр дә сез вакытында күрдегез, тумыштан килгән янгын, һәм янгын учагы бар, зур булмаган мәйданы, сез карар кабул итәргә, аны локализовать һәм потушить. Сулык янында утны су белән тутырыгыз, ялкынны юеш ана белән бәреп төшерергә була. Янган үләнне ватылган ботаклардан «себерке» ярдәмендә сүндереп була. Шул ук вакытта төп ут ягына таянучы хәрәкәтләр белән бәрелешергә кирәк. "Себеркене" берничә бәрелгәннән соң, ул үзе янып китмәсен, ә җылынган ягы бераз суынып өлгерсен өчен, кулга борып җибәрергә кирәк.
Сак булыгыз, торфяник яна
Бу бик куркыныч һәм куркыныч күренеш. Төтен күзгә бәрелә, сулау бик авыр. Бәла-каза зонасыннан җил җибәрү буенча китәргә кирәк, төтен һәм ут сезнең артта калсын өчен. Аяк астында кайнар җир генә дигән сүз: Сез зур куркыныч. Вакытында горения торфка ут еш китә җир астына, анда выжигает тулы бер участоклары, образуя пустоты. Егылу мондый пекло җиңелрәк, нәтиҗәләре, гадәттә, күңелсез. Мондый шартларда хәрәкәт иткәндә, озын колга белән юлга чыгыгыз. Бу булачак, чиста диярлек шулай ук, ничек каршындагы перемещении буенча болоту.
Исегездә тотыгыз, температура горящего торф " прогаре якынча 600 градус, ә кайтырга мөмкин бик кыен.
Янгын зонасыннан чык
Янгын зонасыннан чыккач, бәла-каза турында максималь кыска вакыт эчендә хәбәр итәргә кирәк. Хәвефле хәбәр тапшырганда танылган янгын координатлары, аны күргәнегез һәм барлыкка килүнең фаразланган сәбәбе (хәтта әгәр дә моның сәбәбе сез үзегез булса) турында сөйләгез әле.
Һәр кеше нәрсә эшли ала
Һәр табигать территориясендә ут белән бик сак булыгыз. Өчен сезнең некуратность түгел булды сәбәбе зур проблемалар, выполните түбәндәге кагыйдәләр:
- кырларда, кырларда коры үлән яндырмагыз. Әгәр сез күрерсез, ничек бу эшлиләр, башка, тырышыгыз, аларны туктатырга һәм аңлатырга, дип травяные палы бик куркыныч;
- коры урманда яки торфяникта учакны үрчетмәгез. Барыннан да элек, учакның минераль туфракта (ком яки балчык) урнашуына инаныгыз. Учакны эреткәнче, урман астилкасын учактан һәм аның тирәсендә бер метр радиуста пешерегез;
- китәр алдыннан учакны яхшылап ябыгыз. Шуннан соң көлне кырыгыз һәм аның астында күмерләр сакланмаган икән, тагын бер кат ябыгыз. Түгел китегез нче залитого учак, әлегә аннан бара төтен яки пар. Учакка су сибү турында алдан кайгыртыгыз;
- беркайчан да сүндерелмәгән шырпы яки тәмәкене ташламагыз, урманда төрле пиротехник эшләнмәләр: петардалар, бенгаль утлары, шәмнәр һ. б. лардан файдаланмагыз.;
- урманга автомобильләрдә, бигрәк тә мотоциклларда кермәгез. Глушительнең очкыннары янгын чыгарырга мөмкин, бигрәк тә коры урманда лишайников капламы булган;
- тырышыгыз аңлатырга, сезнең дусларга һәм танышларына, аларның неосторожность китерергә мөмкин сәбәбе янгын.
Привентив чаралар (башка сүзләр белән әйткәндә – саклык) - урман янгыннарына каршы көрәшнең иң нәтиҗәле ысулы. Бу дөньяның күп кенә илләре тәҗрибәсе белән раслана.
ТР буенча Россия ГТХМ Баш идарәсенең "ышаныч телефоны" 8 (843) 288-46-96